عینک لیزر

هنگام کار با لیزر،یکی از مهمترین مسائل حفاظت از چشم در مقابل پرتو نور ساطع شده از  لیزر است.بدین منظور عینک های خاصی برای انواع متفاوت پرتو ها وجود دارد.

اما مهم این است که بتوانید یک عینک دقیق و مطابق با دستگاه لیزر خود داشته باشید. برای انتخاب عینک مناسب باید

به 3 مورد توجه کرد:

• طول موج لیزر
• OD چگالی نور لیزر
• مد کاری لیزر( پیوسته و پالسی

با توجه به این فاکتور ها در ادامه با نحوه انتخاب صحیح عینک لیزر آشنا خواهید شد.

اگر با لیزر های الکس، دایود و ان دی یاگ کار میکنید انتخاب یک عینک مناسب برای شما ضروری است.

وظیفه عینک لیزر محافظت چشمان شما در برابرنورمرئی و نامرئی

بحث محافظت از چشم در برابر امواج ناشی از دستگاه لیزر حذف مو زائد به دو بخش تقسیم می‌شود.

1. محافظت در برابر امواج نامرئی
2. محافظت در برابر امواج مرئی است

امواج مرئی چیست:

 به موج‌هایی گفته می‌شود که دارای طول موج در محدوده بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر باشند.

حال با توجه به این موضوع طول موجی که عینک پشتیبانی میکند باید مطابق با اطلاعات و پرتو ساطع شده از دستگاه باشد،یعنی طول موج نوشته شده برروی دستگاه در حیطه طول موج نوشته شده برروی عینک باشد و علاوه برآن باید بتواند یک طیف خاصی را جهت دید پزشک عبور دهد.

ODمناسب

یکی دیگر از فاکتورها OD عینک می‌باشد. بر روی تمامی عینک‌های استاندارد محافظ در برابر اشعه لیزر مشخصاتی در مورد OD آن نوشته شده است. این عدد چگالی نوری عینک را در بازه خاصی از طول موج نشان می‌دهد. هر چه OD عینک بیشتر باشد درجه حفاظتی عینک در طول موج تعیین شده نیز بیشتر می‌باشد. برای درک بهتر می‌توان گفت اگر پزشکی در کلینیک خود از لیزر دایود 810 نانومتری استفاده کند باید عینکی را تهیه کند که OD مناسبی برای طول موج810 نانومتر داشته باشد.

 

(OD) لیزر چیست؟

چگالی نوری لیزر (OD) معیاری است که با آن قابلیت عینک برای عبور اشعه لیزر را بررسی می‌کنند. OD به صورت عددی بر روی عینک‌ محافظ چشم در مقابل اشعه لیزر نوشته می‌شود. نحوه محاسبه این عدد به صورت زیر است:

در این رابطه t (ضریب عبوردهی اشعه لیزر) نشان دهنده میزان عبور اشعه لیزر از شیشه عینک است. همچنین میزان اشعه‌ای است که به شیشه عینک می‌تابد It. میزان اشعه‌ای است که از شیشه عینک عبور می‌کند. همان‌طور که از رابطه‌ها معلوم است OD با مقدار اشعه‌ای که از شیشه عینک عبور می‌کند رابطه معکوس دارد. هر چقدر درصد عبور نور کمتر باشد مقدار OD عینک بالاتر خواهد بود.

برای پرداختن به این موضوع که چه OD برای عینک محافظ چشم در مقابل اشعه لیزر مناسب است؟ لازم است تا با بیشینه مجاز تابش (M.P.E) آشنا شوید. MPT بیشینه سطح تابش لیزری است که بافت زنده می‌تواند بدون صدمه دیدن در معرض آن قرار گیرد. MPT به طول موج تابش، مدت زمان تابش و ماهیت بافت پرتودهی شده بسیار بستگی دارد. رابطه MPT با OD به صورت زیر می‌باشد:

برای محاسبه OD به کمک رابطه بالا باید MPTهای استاندارد را به دست آورد. این استانداردها تحت عنوان EN 60825-1/A2 در Appendix 1 به صورت جدولی قرار دارند. مقدار زمان تابش اشعه و محلی که قرار است لیزر برای آن استفاده شود در مقدار MPT موثر می‌باشند. OD که به دست می‌آورید عددی است که باید روی عینک محافظ چشم در مقابل اشعه لیزر نوشته شده است.

از آنجایی که یکی از پر کاربردترین لیزرها در کلینیک‌ها دایود لیزرها هستند به بررسی این نوع دستگاه می‌پردازیم. طول موج دایود لیزرها به طور میانگین 808 نانومتر می‌باشد. MPE که در جدول استاندارد برای این نوع لیزر برای مدت زمان ۰.۱ ثانیه آورده شده است 5.2 میلی وات بر سانتی‌متر مربع است. اگر دستگاه لیزر دایود استانداردی در نظر بگیریم Ii آن مقداری در حدود 100×2.35وات بر سانتی‌متر مربع خواهد بود. با توجه به این اعداد خواهیم داشت:

با توجه به محاسبات بالا مقدار بهینه OD در حدود ۵ می‌باشد. این رقم برای دستگاه لیزر دایودی که در کلینیک با طول موج میانگین ۸۰۸ نانومتر استفاده می‌شود محاسبه شده است.

عینک مناسب بری لیزر الکساندریت دستگاه لیزر الکس

دستگاه‌های لیزر الکساندرایت طول موج ۷۵۵ نانومتر را از خود ساطع می‌کنند. مشاهده می‌کنید نوشته ۷۴۰-۱۱۰۰ نانومتر OD5+ بر روی شیشه عینک دیده می‌شود. این بازه طول موج ۷۵۵ نانومتر را شامل می‌شود.

برای دستگاه‌ لیزر دایود و دستگاه لیزر ان دی یاگ

معمولا بر روی شیشه عینک‌ها مشخصات  نوشته می‌شود. بر روی عینک های مناسب این نوع لیزر  باید نوشته شده باشد ۱۱۰۰-۸۰۰ نانومتر با OD5+ و ۱۰۷۰-۱۰۶۰ نانومتر با OD7+، که عینک برای استفاده در دستگاه‌هایی با طول موج ۸۰۰ تا ۱۱۰۰ نانومتر مناسب باشد. به این معنا که این عینک‌های محافظ چشم را برای دستگاه‌های لیزر دایود و دستگاه لیزر ان دی یاگ را توصیه می‌شود. زیرا دستگاه‌های لیزر دایود معمولا اشعه‌ای با طول موج ۸۰۵ تا ۸۱۰ نانومتر را از خود ساطع می‌کنند. این بازه برای دستگاه لیزر طول موجی در حدود ۱۰۶۴ نانومتر می‌باشد.

رنگ شیشه در عینک‌های لیزر

رنگ شیشه در عینک‌های لیزر که برای محافظت در برابر امواج مرئی ساخته می شود باید تیره باشد زیرا که در غیر این صورت نمی‌توانند از چشم محافظت کنند.

رنگ شیشه در عینک‌های لیزر رنگ متضاد با پرتویی است که باید از ورود آن به چشم جلوگیری شود. به عنوان مثال رنگ شیشه عینک برای محافظت از نور آبی عموما قرمز و رنگ شیشه برای محافظت از نور قرمز عموما آبی یا سبز است. همین‌طور رنگ شیشه عینک برای محافظت در برابر نور زرد، بنفش تیره یا قهوه‌ای خواهد بود.

قابلیت عینک در انتقال نور مرئی (VLT) با میزان حفاظت از چشم در برابر طیف مرئی ارتباط مستقیم دارد. اگر عینک قابلیت بالایی در محافظت چشم با طول موج بیشتر داشته باشد تراکم نوری (OD) آن بیشتر خواهد بود. در نتیجه رنگ شیشه در عینک‌های لیزر تاریک‌تر خواهند بود.

طول عمر عینک‌های لیزر چقدر است؟

طول عمر عینک‌های لیزر بستگی به نحوه استفاده و مورد کاربرد آن‌ها دارد. قابلیت عینک در محافظت در برابر اشعه‌های مضر ساطع شده توسط دستگاه لیزر با گذشت زمان کمتر نمی‌شود. فقط باید توجه کرد تا از شیشه‌‌هایی که آسیب دیده یا خراشیده شده‌اند استفاده نکرد.

منابع: https://lasersafetyindustries.com/laser-safety-buyers-guide/how-to-choose-your-laser-safety-glasses/

How to Select Laser Eyewear